Энтеровирус инфекциясе.

  Роспотребнадзор елның җылы вакытында кискен эчәк һәм башка инфекцияләр килеп чыгу куркынычы арта, алар арасында энтеровирус этиологиясе авырулары актуаль булып тора, дип искәртә. Мондый куркынычлар шәхси гигиенага игътибар кимү, җиһазландырылмаган урыннарда азык сатып алу һәм куллану, кайнамаган су куллану, җиһазландырылмаган пляж территорияләре булган урыннарда коену белән бәйле. Энтеровирус инфекциясе (ЭВИ) – Enterovirus ыругы вируслары китереп чыгара торган бөтен җирдә таралган йогышлы авыру. Энтеровируслар тышкы тирәлектә тотрыклы, түбән температураны яхшы кичерә: суыткыч шартларында алар берничә атна дәвамында, суүткәргеч суында — 18 көнгә кадәр, елга суында —бер айга якын, чистартылган агынты суларда ике айга кадәр саклана. Инфекциянең чыганагы-авыру яки авыруны таратучы кеше генә. ЭВИ еш кына авыруны китереп чыгаручы матдәнең зур булмаган дозасы су яки ризык белән эләккәндә кечкенә балалар йоктыра. ЭВИ тапшыруның төп юллары-су һәм контакт — көнкүреш, өстәмә юллары-һава-тамчылы, авыруларда югары сулыш юллары зарарлану симптомнары барлыкка килгәндә. Кайнамаган су һәм аннан әзерләнгән боз, җитәрлек эшкәртелмәгән яшелчәләр, җиләк-җимешләр, яшелчәләр, пычрак куллар, уенчыклар һәм энтеровируслар белән пычранган башка тышкы мохит объектлары инфекция йоктыру факторлары булырга мөмкин. ЭВИ төрле формаларда – герпетик ангина, гәүдә тиресендә, очлыкларда, биттә авыз куышлыгы өлкәсендә сыекланулар, ашкайнату тайпылышлары рәвешендә уза ала. Санап үтелгән симптомнар бизгәк, хәлсезлек, баш һәм мускул авыртулары белән бергә булырга мөмкин. Серозлы вируслы менингит аеруча куркыныч. Менингитның төп симптомнары: югары бизгәк белән авыруның кискен башлануы, баш авырту, кабат косу, мускуллар авырту, эч авырту, кечкенә балаларда көзән җыеру булырга мөмкин. Россиядә энтеровирус инфекциясе белән авыруның күпьеллык динамикасы гомуми үсеш тенденциясе һәм авыруның вакыт-вакыт күтәрелүе белән характерлана. 2019 елда авыру күрсәткече 2018 ел белән чагыштырганда 28,5% ка, 10 ел эчендә уртача күпьеллык күрсәткеч белән чагыштырганда 1,8 тапкырга арткан. 2019 ел нәтиҗәләре буенча Россия Федерациясендә энтеровирус инфекциясенең 18540 очрагы теркәлгән, шул исәптән 17 яшькә кадәрге балалар арасында 17024 очрак. ЭВИ авыру күрсәткече 100 мең кешегә 12,63 тәшкил иткән (17 яшькә кадәрге балалар арасында 56,56). 2020 елның гыйнвар-июнендә энтеровирус инфекциясенең 788 очрагы теркәлгән, шул исәптән 695е 17 яшькә кадәрге балаларда. Авыру күрсәткече 100 мең кешегә 0,54 тәшкил итте, 17 яшькә кадәрге балалар арасында – 2,31, бу күпьеллык уртача күрсәткечләрдән түбәнрәк. Роспотребнадзор инфекция йоктырмас өчен үтәлергә тиешле кагыйдәләр турында искә төшерә: - баланың бәдрәфенә кергәннән соң, ашар алдыннан, подгузнигын алыштырганнан соң кулларны сабын белән юарга; - җиләк-җимешне һәм яшелчәләрне яхшылап юарга; - гарантияләнгән сыйфатлы су гына эчәргә: промышленностьта җитештерелгән шешәләргә салынганмы яисә кайнатылганмы; - йогышлы авыру билгеләре, коелу, температура, йөткерү һәм башка симптомнары булган кешеләр белән аралашмаска; - суның сыйфатын контрольдә тоту һәм зарарсызландыру башкарыла торган бассейннарда гына су коенырга; - махсус җиһазландырылган пляжларда гына су коенырга; - ата-аналарга, су йотмас өчен, су коенганда балаларын күзәтеп торырга кирәк.; - азыкны чебеннәрдән һәм башка бөҗәкләрдән саклау.  Шуны истә тотарга кирәк, авыру куркынычы арта, әгәр:  пычрак куллар белән биткә, борынга, күзләргә кагылырга, юылмаган куллар белән ашарга; - кайнамаган су эчәргә; - эчә торган фонтаннардан су эчәргә; - сыйфаты билгесез судан әзерләнгән бозны эчемлекләрне суыту өчен файдаланырга; - азык-төлекне урам сәүдәгәрләреннән сатып алырга; - ризыкны бу максат өчен җиһазландырылмаган, санитария культурасын саклау дәрәҗәсе түбән булган урыннарда кабул итәргә; - термик яктан эшкәртелмәгән продуктларны куллану; - җиләк-җимешләрне, яшелчәләрне һәм яшелчәләрне кайнамаган су белән юу; - кечкенә балалар белән күп кеше җыелган чараларга йөрү; - суы даими зарарсызландырылмаган һәм сыйфатын тикшереп тормаган бассейннарда коенырга; - җиһазландырылмаган пляж зонасы булган урыннарда су коенырга. Роспотребнадзор йогышлы авырулар симптомнары барлыкка килгәндә кичекмәстән медицина ярдәме сорап мөрәҗәгать итәргә киңәш итә. Нурлат территориаль бүлеге