Татарстанлыларга күчемсез милек хокукларын теркәргә тәкъдим итәләр
Татарстан Росреестрында әлеге чараның мөһимлеген аңлаттылар.
Татарстан Росреестры мәгълүматлары буенча, хәзерге вакытта республикада 4,5 млн күчемсез милек объектының 853 меңнән артыгы - аларда теркәлгән хокуклар турында мәгълүмат бирми.
Бугенге көнгә кадәр теркәлмәгән
- 333,5 мең җир участоклары;
- 196 мең – торак урыннары;
- 117,5 мең торак йортлар;
- 40 мең – гараж;
- 37 мең – бакча йортлары;
- 4 мең – төзелеп бетмәгән объект бар.
Татарстан Росреестры җитәкчесе урынбасары вазифаларын башкаручы Нияз Галиәкбәров сүзләренә караганда, Татарстанда үз вакытында кадастр учетына куелган күчемсез милек объектлары бар, әмма бердәм дәүләт имтиханнарында теркәлгән хокуклар турында мәгълүмат юк, чөнки хокук ияләре төрле сәбәпләр аркасында хокукларны теркәүне сорамаган.
Моннан тыш, 1998 елның 1 гыйнварына кадәр күчемсез милеккә хокукларны рәсмиләштерүнең башка тәртибе гамәлдә булган, аларны техник инвентаризация органнары һәм җирле үзидарә органнары теркәгән. Мондый хокуклар элек барлыкка килгән дип атала.
"Дистә еллар дәвамында үз участогына, йортларына, объектларына ия булган гражданнар бар, шуңа күрә аларның күбесе күчемсез милекне теркәргә дә кирәкми дип саный. Күпләрнең 90нчы елларда бирелгән дәүләт актлары, таныклыклар һәм күчемсез милек объектларына хокукларны раслаучы башка документлары бар. Чыннан да, алар ЕГРНДАГЫ мәгълүматлар кебек үк юридик көчкә ия. Әмма булган күчемсез милеккә хокукларны ышанычлырак яклау өчен, без алар турында мәгълүматларны ЕГРНга кертергә киңәш итәбез»,-дип аңлата Нияз Галиәкбәров.
Игътибар итәбез, 2021 елның 29 июненнән Татарстанда элек исәпкә алынган күчемсез милек хокукына ия булучыларны ачыклау процессы башланды. Хәзерге вакытта ЕГРНга милекчеләрне ачыкларга мөмкинлек бирүче күчемсез милек (фатирлар, йортлар һәм җир участоклары) хуҗалары турында җентекле мәгълүматлар кертелә. Шул ук вакытта элек исәпкә алынган күчемсез милек объектлары хуҗалары үз хокукларын мөстәкыйль теркәп куя алалар. Моның өчен КФҮЛӘРГӘ элек исәпкә алынган күчемсез милек объекты һәм (яки) хокукларны дәүләт теркәвенә алу турында гариза белән, аңа күчемсез милек объектына хокук билгели торган документ кертеп мөрәҗәгать итәргә кирәк. Күчемсез милек объектларына элек барлыкка килгән хокукларны теркәү өчен дәүләт пошлинасы түләнми.
Милек милеген теркәү өчен 5 сәбәп
Беренчедән, милек хокукы хокукны дәүләт теркәвенә алганнан бирле барлыкка килә. Милек хокукы теркәлмәгән очракта, күчемсез милек объекты хуҗасы аларга боерык бирергә, сатарга, салырга, арендага бирергә хокуклы түгел.
Икенчедән, хокукларны теркәү-милекне мошенниклардан саклау. Бүгенге көндә алдау төрләре арта бара. Мәсәлән, Документлар ясап, мошенниклар сезне милектән мәхрүм итә алалар. Милек хокукы ЕГРНда теркәлгән булса, милекче, КФҮНӘ тиешле гариза биреп, үзенә караган күчемсез милек объекты белән шәхсән катнашмыйча, килешүләр төзүне тыярга мөмкин.
Моннан тыш, күчемсез милекне теркәү барышында Бердәм дәүләт имтиханнарына Хокук иясенең контакт мәгълүматлары кертелә, бу исә Татарстан Росреестрына милекче адресына төрле хәбәрнамәләр җибәрергә мөмкинлек бирә. Шулай ук хокукка ия булу җир кишәрлекләренә ия булучылар белән Килешүне чиктәш җир участоклары чикләренең урнашуын тәэмин итәргә мөмкинлек бирә, ягъни теркәлгән хокук шулай ук күршеләр белән бәхәсләрдә үзен якларга ярдәм итәчәк.
Өченчедән, төзелмәле участок дәүләт яки муниципаль ихтыяҗлар өчен алынганда (әйтик, юл салу өчен), хуҗасы теркәлмәгән күчемсез милек өчен компенсация алмаячак. Шулай ук табигый һәм техноген, янгын, су басу һ.б. катаклизмнарны да искәртеп булмый.
Дүртенчедән, документлар юкка чыгарга һәм аларны яңадан торгызу бик авыр, суд тәртибендә. Ә хокуклары теркәлгән булса, документларның күчермәсен теләсә кайсы вакытта алырга була.
Бишенчедән, ешрак гражданнар, салым түләмәс өчен, үзләренең күчемсез милеккә хокукларын рәсмиләштерүне сорап мөрәҗәгать итмиләр. Әмма хәзерге вакытта муниципалитетлар күчемсез милек объектларына, шул исәптән җир кишәрлекләренә хокукларын теркәүдән кача торган хокук ияләрен ачыклау буенча эш алып бара. Аларны ачыклаганда мәгълүмат Росреестрга тиешле белешмәләр кертү өчен җибәрелә. Мондый мәгълүматларны бердәм дәүләт имтиханнарына кертү хокукны дәүләт теркәвенә тиңләми, әмма алдагы салым салу өчен нигез булачак. Хокук иясе ачыкланмаган очракта, җирле үзидарә органы мондый күчемсез милек объектына карата аны хуҗасыз дип тану процедурасын алга таба муниципаль милеккә рәсмиләштерү белән башлап җибәрергә хокуклы.